TỰ DO TRONG KỶ LUẬT

"... chỉ người có kỷ luật mới thực sự tự do. Người vô kỷ luật là nô lệ của tâm trạng, sự ham muốn và những cảm xúc mãnh liệt."

-lyhathu- 
Với những đứa trẻ mà mình đã tiếp xúc, mình xin phép phân ra hai loại: có ý thức kỷ luật; và không có ý thức kỷ luật. Có thể ý kiến của mình chỉ phiến diện ở một phía, nhưng thực tế quan sát cho thấy, những bạn thuộc nhóm có ý thức kỷ luật ở hoàn cảnh gia đình bình thường, không phải đòi gì được nấy; nhóm còn lại ở hoàn cảnh gia đình khá giả hơn và dễ dàng có được những thứ mình muốn. 

TẠI SAO TRẺ CON CŨNG CẦN PHẢI CÓ KỶ LUẬT 

Kỷ luật là một tố chất cần thiết cho con người và được hình thành qua sự giáo dục. Điều này cần phải được tiến hành càng sớm càng tốt ngay từ khi còn bé, vì nếu không thì sẽ đến một độ tuổi nào đó, con người sẽ không còn khả năng nhận biết để tự giác chấp hành những nguyên tắc về kỷ luật nữa mà luôn luôn cần có sự giám sát và những biện pháp chế tài. Thậm chí, nếu biện pháp chế tài không hợp lý và đủ mạnh và sự giám sát không hợp lý, lúc thì quá gò bó, khi lại quá lỏng lẻo… thì lại càng làm cho tinh thần kỷ luật giảm sút nhanh hơn, dễ dàng đi đến mức độ vô kỷ luật và sẽ rất nguy hại nếu trẻ xem chuyện vô kỷ luật là chuyện …bình thường! Người ta nói, nguy hiểm nhất là cái xấu đã thành thói quen, thành một điều có thể chấp nhận được, vì lúc đó người ta không phân biệt được điều gì nên với điều gì không nên nữa.

Nhưng kỷ luật đối với con trẻ không có nghĩa là sự áp đặt, buộc phải tuân theo những luật lệ do bố mẹ đặt ra một cách độc đoán. Đó phải là những nguyên tắc mang tính thỏa thuận, được chấp hành bằng sự ý thức và tôn trọng, phù hợp với hoàn cảnh thực tế. Chính vì thế, khi muốn rèn luyện cho trẻ tính kỷ luật, thì người lớn phải là những tấm gương, và những nguyên tắc đặt ra thì tất cả mọi người từ trên xuống dưới đều phải hiểu và chấp hành. Từ đó, đứa trẻ mới hình thành được tinh thần tự giác về kỷ luật, còn nếu không sẽ hình thành một tính cách còn tệ hại hơn cả sự vô kỷ luật, đó là tính đạo đức giả hay hình thành sự dối trá, đóng kịch với nhau.

ĐỂ CON CHẤP NHẬN KỶ LUẬT

Bố mẹ muốn con ngoan, đúng nếp thì bản thân bố mẹ cũng phải làm gương ah, bố mẹ muốn con dậy đúng giờ, được ăn sáng đầy đủ thì bố mẹ cũng phải làm được như vậy. Thời buổi hiện đại, cuộc sống công nghiệp có tiền trong tay, thuê người giúp việc từ A-Z; sáng con cứ việc ngủ nướng, dậy lúc nào đi học lúc ấy, đến lớp không được ăn thì phải yêu cầu quyền lợi đi, bỏ tiền ra rồi cơ mà.Tối đến về nhà, mẹ đã thuê giáo viên gia sư rồi, học tốt vào con, ko cần làm gì đâu, trẻ em như búp trên cành, biết ăn ngủ học hành là ngoan lắm rồi, muốn gì sẽ được nấy. 

Làm con cũng khổ lắm chứ có sung sướng đâu ạ? Bố mẹ ép con phải dậy sớm, giữ vệ sinh trong gia đình, ngồi vào bàn ăn uống đàng hoàng… trong khi bố mẹ cứ thản nhiên ngủ nướng hay bố mẹ cứ lục đục bên máy vi tính hay xem phim đến nửa đêm, làm con không ngủ sớm được và vì thế hôm sau chắc khó mà thức dậy sớm; hay nếu ông bố cứ gác chân lên bàn khi xem phim, ăn uống ngồm ngoàm, vừa ăn vừa đọc báo thì việc dạy con những nguyên tắc về ăn uống chắc là hơi bị …khó, nếu không muốn nói là không thể! Ngược lại, nếu một bà mẹ quá kỹ tính, luôn luôn đòi hỏi nhà cửa lúc nào cũng sạch sẽ tinh tươm, ăn cơm thì không được rơi vãi…Chỉ cần một sai sót nhỏ là có thể “bão nổi lên rồi” thì điều đó thay vì đạt được kết quả như mong muốn thì sẽ có thể tạo cho con sự ức chế, chống đối ngấm ngầm và đưa đến những phản ứng như ù lì, làm việc gì cũng lề mề, tìm cách kéo dài thời gian một cách không cần thiết hay cũng “thừa hưởng” tính chất này mà trở nên một con người cầu toàn, khó tính và chỉ thích buộc người khác làm theo ý mình.

Chúng ta không yêu cầu trẻ làm tốt để được khen thưởng, và càng không dùng việc khen thưởng như một việc trao đổi: Con làm điều này đi thì mẹ sẽ khen hay thưởng cho con điều con thích hoặc thậm chí ra giá "con ngoan mẹ mua kem, mua siêu nhân...." ! Điều này sẽ khiến con ngày càng trở nên thực dụng, thực hiện theo yêu cầu để sau đó có lợi chứ chẳng hề có chút tự giác nào, hoặc trường hợp ngược lại khi bố mẹ chỉ "động viên cho có", đến khi con hoàn thành không giữ lời hứa, con sẽ cảm thấy bị lừa gạt, không đáng tin cậy, gây ra tâm lý ức chế khó chịu.
Nếu không làm gương rèn luyện kỷ luật đạo đức cho con cái, thì chính chúng ta những người làm bố mẹ sẽ được nhận hậu quả về già thôi.

TỰ GIÁC THỰC HIỆN KỶ LUẬT

Vâng, muốn con tự giác thì lại phải rèn và tạo thói quen thôi ạ, và đương nhiên không thể không làm một tấm gương tốt cho con.

Việc tập cho trẻ ý thức tự giác tuy đơn giản nhưng không dễ, vì chúng ta thường có thói quen ra lệnh với trẻ, con phải làm cái này, con phải làm cái kia .v.v. Ngoài ra, nhiều bà mẹ thường cho rằng trẻ còn nhỏ, tay chân còn vụng về, nếu để trẻ tự làm vừa chậm lại có khi hỏng bét! Điều đó lý giải vì sao Việt Nam có nhiều “em bé tuổi 30” thế, không biết cái gì sướng cái đó liền. Các mẹ hãy cứ thoải mái để con được làm những việc mình có thể, kèm theo những lời động viên để con cảm thấy vui, tự tin vì mình đã làm được rồi. Ví dụ như bạn Bảo thèm uống nước cam lắm, sáng mà dậy được đúng 6 giờ 30 thì có thể tự vắt cam để uống, mà dạy muộn thì thôiiiiii, ai bảo không nghe lời mẹ, đi ngủ muộn, hai mẹ con đã thoả thuận rồi mà. Việc để con tự chịu trách nhiệm với những gì mình làm cũng là một cách để con nâng cao tinh thần tự giác của bản thân, và lường trước được hậu quả sẽ xảy ra.